Neurobioloog Robert Sapolsky van de Stanford University deed decennia lang onderzoek onder primaten en kwam al in 2000 tot de conclusie dat stress gevaarlijke effecten op ons lichaam heeft én in grote mate bepaald wordt door iemands sociale positie en status.
In 1970s begon Sapolsky met het observeren van een groep bavianen in Kenia. Het viel hem op dat deze dieren de meeste stress van hun soortgenoten kregen en veel minder van hun natuurlijke vijanden en dat daardoor deze groep heel goed vergelijkbaar was met de huidige mens in de moderne, westelijke samenleving. Bij het onderzoeken van het bloed van deze dieren werd al heel snel duidelijk dat de stress hormonen mede bepaald zijn door de sociale positie, de positie in de hiërarchie en de mogelijkheid om controle te hebben! Want wat bleek: agressieve en dominante mannetjes die bovenaan de piramide staan hebben significant lagere stress niveaus dan de meer ondergeschikte mannetjes en vooral vrouwtjes lager in rang… De lagere in rang hadden ook een significant hogere hartslag en bloeddruk en een verminderd afweersysteem dan de alfa mannetjes. Daarmee wordt door Sapolsky het effect van stress op gezondheid bij primaten in het wild duidelijk vastgesteld.
Zou dit ook zo kunnen gelden voor de mens als primaat? Het Whitehall onderzoek, van Professor Michael Marmot, een onderzoek onder Britse ambtenaren dat (in 2 fasen) maar liefst 28,000 deelnemers en 10 jaar besloeg laat min of meer hetzelfde zien: er is een sterke correlatie tussen positie van ambtenaren en hun sterftecijfers. Hoe lager de sociale rang, hoe hoger het sterftecijfer. Mannen in de laagste rang hadden een sterftecijfer dat 3x hoger lag van dat van de mannen in de hoogste rang! Dit effect is sindsdien veel vaker vastgesteld en wordt het “status syndrome” genoemd. Het Whitehall onderzoek gaat nog een stapje verder, en kijkt ook naar hoe sociale positie en stress samen effect op je gewicht kunnen hebben… Ook hier is een duidelijke les te leren uit de dierenwereld. Dr. Carol Shively van de Wake Forest University heeft jarenlang onderzoek gedaan naar apen en daar blijkt ook heel duidelijk dat ondergeschikte apen veel meer vet hebben op hun buikgebied dan dominantere apen. Dus al deze onderzoeken laten ons zien dat stress best een significante rol speelt in de wereldwijde obesitas crisis, en dat vermindering van stress een belangrijk wapen is om de algemene gezondheid te verbeteren!
Wil je meer zien van deze onderzoeken kijk dan hier naar de zeer interessant (wel iets gedateerde) uitzending uit 2008 van National Geographic: ‘The Science of Stress – Portrait of a Killer’.
Ik ben benieuwd, herken je hier iets van uit jouw omgeving?
Met ontspannen groet,
Josefien – josefien@corporatewellbeing.nu
Recente reacties